Wraz z Stefanem Batorym zabiegał niegdyś o założenie nowej wyższej uczelni w Krakowie podobnej do paryskiego Kolegium Królewskiego. Nie udało się co prawda, założyć nowej uczelni w Krakowie, lecz w 1589 roku powstała w Zamościu najpierw szkoła średnia pod kierownictwem znanego poety Sebastiana Klonowica, a w sześć lat później Akademia Zamoyska.


Gromadził rzadkie rękopisy greckie, łacińskie, hebrajskie, ormiańskie sprowadzane wielkim kosztem z odległej Turcji, Italii i Grecji. Prowadził żywą korespondencję z intelektualistami z całej niemal Europy.


Prawdziwą chlubą Zamoyskiego był Zamość założony w miejscu dawnej wsi Skokówka. Duże miasto zostało zbudowane w stylu włoskiego renesansu przez znanego architekta Bernardo Morano z Padwy.


Zamoyski przyjaźnił się też z Janem Kochanowskim. Zabiegał on o pomnożenie dóbr Jana z Czarnolasu, dzięki jego protekcji Batory mianował poetę wojskim sandomierskim.


Był również mecenasem wybitnych poetów i pisarzy (min. Kochanowskiego, Szymonowica, Klonowica i Heidensteina).

 

Zmarł 3 czerwca 1605r.

Kanclerz i Hetman Wielki Koronny


Szczególnie został doceniony w okresie rządów Stefana Batorego: w 1576r. - podkanclerzy, w 1578r. - kanclerz wielki koronny, w 1581r. - hetman wielki koronny.


Zamoyski współpracował z Batorym w przygotowaniach do wojny moskiewskiej i realizacji reform wojskowych. Uczestniczył we wszystkich trzech kampaniach przeciw Iwanowi IV Groźnemu, zdobywając Wieliż i Zawołocze oraz biorąc udział w oblężeniu Połocka, Wielkich Łuków i Pskowa. Prowadził też rokowania pokojowe z delegacją moskiewską uwieńczone traktatem pokojowym podpisanym w Jamie Zapolskim. Dzięki protekcji królewskiej wyrósł na potężnego magnata, zwolennika rządów silnej ręki.


Po śmierci Batorego Zamoyski stoczył zaciętą walkę z potężnym stronnictwem Zborowskich i przeforsował kandydaturę Zygmunta III Wazy.
Zwycięsko odparł pod Krakowem najazd arcyksięcia Maksymiliana i 24 stycznia 1588 rozgromił pod Byczyną armię habsburdzkiego elekta, który dostał się do niewoli. W roku 1589 zawarł z cesarzem pokój w Bytomiu i w Będzinie.


Kontynuując antyturecką politykę Batorego dwukrotnie podjął wyprawę nad Dunaj i narzucił księstwom naddunajskim zwierzchnictwo Rzeczypospolitej. W 1595 r. odparł pod Cecorą potężną armię turecko-tatarską, a w 1600 roku rozgromił pod Bukową wojska hospodara wołoskiego Michała Walecznego.
W 1601 r. został dowódcą wielkiej wyprawy przeciw Szwedom w Inflantach. Podczas drugiej kampanii zdobył Wolmar (Valmierę), Fellin i Biały Kamień (Paidę).
W służbie Rzeczpospolitej dorobił się wielkiego majątku. Właściciel 11 miast i 200 wsi. Prywatne posiadłości hetmana zajmowały obszar około 6445 km2. Dzierżawione dożywotnio królewszczyzny obejmowały 12 miast i ponad 600 wsi o powierzchni 11054 km2.

Mecenas kultury i nauki

 

Jan Sariusz Zamoyski urodził się 19 marca 1542 roku we wsi Skokówka pod Zamościem jako syn Stanisława, starosty bełskiego. Pochodził z rodziny szlacheckiej.


Po kilkuletniej nauce w Krasnymstawie wyjechał na studia do paryskiego College Royal i Sorbony, następnie uczył się w słynnej szkole kalwińskiej Jana Struma w Strasburgu. Potem na uniwersytecie w Padwie, gdzie uzyskał doktorat prawa i został rektorem. Bez wątpienia był jednym z najbardziej wykształconych Polaków w XVI wieku.
Wiedza była dla niego priorytetem, zawsze podkreślał jej istotę "...cały poświęcam się nauką. One to w młodości były moim żywiołem, w starości słodyczą, w przeciwnościach pociechą w krześle senatorskim przewodnikiem i mistrzem..."

SOLIDARNI Z UKRAINĄ

Srebrna Tarcza Perspektywy 2022
Herb - Orzeł Biały

V Liceum Ogólnokształcące 

z Oddziałami Dwujęzycznymi 

im. Kanclerza Jana Zamoyskiego 

w Dąbrowie Górniczej

"Takie Rzeczypospolite będą, jakie ich młodzieży chowanie"

sekretariat@zamoyski.dg.pl

tel. 32 262 27 67

tel. 32 262 37 58

ul. Czapińskiego 8, 41-300 Dąbrowa Górnicza

BIP

RODO

Dokumenty

e-Dziennik

Microsoft Office

Plan Lekcji

Aktualności

Kontakt

Jan Zamoyski

   Biblioteka szkolna

   Sukcesy

   Misja szkoły

   Kadra pedagogiczna

   Pedagog i Psycholog

   Patron szkoły

   Ambasador Zamoyskiego

   Edukator roku

   Rada szkoły

   Historia szkoły

dołacz do nas

Oficjalna strona V Liceum Ogólnokształcącego z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Jana Kanclerza Zamoyskiego w Dąbrowie Górniczej